İNSANLIK TARİHİNİN EN ÇOK GEZEN İNSANI

Kendi eseri olan Seyahatname’de de adı “Evliya Çelebi” olarak geçer, bunun dışında bir adı olup olmadığı bilinmemekte. Seyahatname’ye göre Evliya Çelebi, 25 Mart 1611 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Evliya Çelebi, gittiği ülkelerin halklarının gündelik hayat bilgilerine, geleneklerine, özel gün ve bayramları ile ilgili ritüellere, kılık kıyafetlerine, kullandıkları alet ve eşyalara kadar birçok kültürel unsuru; atasözleri, deyimler, mani, efsane, fıkra vb. halk edebiyatı ürünlerini bir halkbilimci bakışı ve değerlendirmesiyle almış “amatör” bir dilbilimci… Eserinde Türk dilinin köklü ve tarihi bir dil olduğu üzerinde durur ve 17. yüzyıl Osmanlı Türkçesi’nin bölgesel farklılıkları ile ilgili temel bilgiler verirken bugün Seyahatname, bu yönüyle de birçok dil çalışmasına kaynaklık etmekte… Seyahatname; İtalyancadan Arapçaya, Gürcü dilinden Almancaya pek çok dil için de önemli bir kaynak.

Evliya Çelebi’nin el sanatları ve zanaatkarlara ilgisi, tarihi eserlerin tasvirindeki betimlemeleri ve kullandığı terminoloji de sanat ve mimarideki engin bilgisinin bir göstergesi olarak kabul edilmekte. Osmanlı dönemi seyyahlarından, coğrafya ve tarih alanında yaptığı çalışmalarla ünlü Evliya Çelebi’nin ne zaman öldüğü ve mezarının nerede olduğu (bazı rivayetler olsa da) ise bilinmiyor.